Op 4 juli heeft de Omgevingsdienst regio Utrecht (ODRU) in samenwerking met de provincie Utrecht een themabijeenkomst georganiseerd over het DSO (Digitaal Stelsel Omgevingswet) en de digitale informatievoorziening rondom de Omgevingswet. Met deze ambtelijke bijeenkomst is een vervolgstap gezet om met elkaar in gesprek te gaan over regionale samenwerking in Utrecht op het gebied van Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (VTH) en DSO onder de Omgevingswet. Een terugblik.
Een vijftigtal deelnemers van de Utrechtse decentrale overheden met taken op het gebied van VTH, DSO en de Omgevingswet hebben tijdens de bijeenkomst gesproken over lopende regionale initiatieven binnen de provincie Utrecht bij de diverse overheden en de resultaten daarvan tot nu toe. Het gaat hierbij om:
- werken als één overheid (met één Omgevingsloket);
- de informatievoorziening / DSO;
- het VTH-beleid onder de Omgevingswet;
- en een Utrechtse uitwerking van de VNG-omgevingstafel (pressure-cookers gericht op vergunningverlening).
Alle betrokkenen van de Utrechtse overheden werden hierover bijgepraat en er zijn afspraken gemaakt over regionale samenwerking op deze thema’s.
UITKOMSTEN VAN DE BIJEENKOMST
Organisatorisch:
- Ketenpartners VTH kunnen aansluiten bij platform digitale samenwerking VTH
De ODRU heeft voor haar partners een platform digitale samenwerking VTH. Dit platform loopt prima en daarom is afgesproken dit platform van ODRU naar alle ketenpartners VTH in provincie te verbreden. Concreet betekent dit dat ook de RUD-Utrecht met haar gemeenten hierbij kunnen aansluiten. - Provinciaal Samenwerkingoverleg VTH
Utrecht kent een bestaande bestuurlijke en ambtelijke overlegstructuur waarin alle 26 gemeenten, de 4 waterschappen, de landelijke inspectiediensten (NVWA, RWS, Belastingdienst, SZW, ILT), de VRU, Politie, OM, en de terreinbeherende organisaties (o.a. Staatsbosbeheer, Utrechts Landschap, UPG) en de omgevingsdiensten zijn vertegenwoordigd. Het ambtelijk en bestuurlijk Provinciaal Samenwerkingsoverleg VTH (PSO) wordt gebruikt als het platform om koersbepaling en besluitvorming te organiseren voor de regionale samenwerking op het gebied van VTH en DSO in de implementatie van de Omgevingswet. - Kerngroep VTH-DSO met coördinatiefunctie
Diverse instanties werken al aan verschillende aspecten van de Omgevingswet en het DSO. Vanuit het platform digitale samenwerking VTH zijn zoveel mogelijk initiatieven en werkgroepen geïnventariseerd. Om onnodige overlap en/of dubbelingen te voorkomen en om zicht te krijgen op eventuele hiaten in de initiatieven, is afstemming en enige coördinatie nodig. Daarom wordt een kerngroep VTH-DSO opgericht die de voortgang van alle werkgroepen in de gaten houdt en een coördinatiefunctie vervult met het doorgeleiden van besluitvormingswaardige onderwerpen richting ambtelijk en bestuurlijk PSO.
Inhoudelijk:
- Omgevingstafel van VNG als basis optreden als één overheid
De Omgevingswet verplicht overheden die betrokken zijn bij één initiatief om op te treden als één overheid. De vraag is hoe we dit het beste kunnen organiseren. Basis daarvoor kan de Omgevingstafel zijn zoals die door de VNG is ontwikkeld. Voordat een aanvraag wordt ingediend, wordt met alle partijen het initiatief (waar de aanvraag over gaat) besproken aan de Omgevingstafel. Dit maakt versnelde afhandeling mogelijk van complexe aanvragen. - Pilots om te oefenen met complexe initiatieven
Vanuit de Omgevingswetdag 2018 heeft een kleine werkgroep gekeken naar het traject dat voorafgaat aan een vergunningaanvraag. De VNG-omgevingstafel lijkt een goede oplossing om bij complexe initiatieven alle partijen tijdig te betrekken en om tot een gedragen voorstel voor een initiatief te komen. Om dit te leren kennen en hiermee te oefenen gaan diverse gemeenten samen met andere partners pilots uitvoeren. Geïnteresseerde partijen kunnen zich hiervoor nog opgeven. Ten behoeve van de pilots wordt een gespreksnotitie voor de eigen organisatie en inwoners opgesteld. Ook wordt bekeken of een training voor gespreksleiders en deelnemers kan worden opgezet. - Onderzoek naar zelf ontwikkelen samenwerkingsfaciliteit Toezicht en Handhaving
Aan het DSO wordt een landelijke samenwerkingsfaciliteit voor Vergunningverlening gekoppeld. Hiermee kunnen overheden samenwerken (uiteindelijk als één overheid) bij het behandelen van een vergunningaanvraag. Deze samenwerkingsfaciliteit is beschikbaar vanaf 01-01-2021. Er komt echter zeker geen landelijke samenwerkingsfaciliteit voor toezicht en handhaving. Uit een regionale inventarisatie blijkt daar echter wel behoefte aan te zijn. Daarom wordt een plan van aanpak opgesteld voor een onderzoek naar de mogelijkheden om zo’n samenwerkingsfaciliteit voor Toezicht en Handhaving zelf te ontwikkelen. Er wordt onder andere na een marktverkenning en met een overzicht van eventuele kosten een voorstel opgesteld voor het PSO. De betrokken partijen kunnen dan aan de hand van een adviesrapport besluiten of ze een eigen samenwerkingsfaciliteit voor Toezicht en Handhaving willen ontwikkelen. - Voorstel om eigen Informatieportaal op te stellen
Het landelijk digitale stelsel (DSO) biedt (voorlopig) niet alle informatie om binnen korte termijn tot een besluit te komen. Zo ontbreken bijvoorbeeld de verleende vergunningen en informatie over de leefomgeving. Voor de gemeentelijke omgevingsplannen een overgangstermijn van 8 jaar. Bovendien komt er geen verplicht digitaliseringsniveau: veel kenmerken binnen de standaard zijn facultatief. Daardoor wordt er minder digitale informatie beschikbaar gesteld dan we nodig hebben. Daarom wordt een voorstel opgesteld voor een regionaal Informatieportaal: dit is een soort verkeersplein waarop bronhouders (degenen die informatie beschikbaar hebben) kunnen aansluiten. Deze bronhouders stellen dus informatie beschikbaar en blijven daar ook zelf voor verantwoordelijk. Dit betekent onder andere: informatie ontsluiten, zelfde taal en digitaliseringsniveau gebruiken. Hiervoor wordt een werkgroep gestart die de behoefte gaat inventariseren en oplossingsrichtingen voor het informatieportaal gaat uitwerken. Dit wordt verwerkt in een voorstel voor het PSO (go/no go). - Behoefte aan platform om VTH-beleid centraal te bespreken
Overheden moeten VTH-beleid hebben waarin onder andere wordt aangegeven hoe wordt omgegaan met vergunningaanvragen en hoe wordt gereageerd op geconstateerde tekortkomingen. Er blijkt veel draagvlak te zijn om VTH-beleid af te stemmen zodat uiteindelijk als één overheid kan worden gewerkt. Er is behoefte aan een platform waar VTH-beleid centraal besproken wordt.